O przemocy wobec kobiet* – kampania „Bezpieczeństwo NA JUŻ!”
DE&IMiejskie polityki i strategie DE&I

Filter:

Date
Subject

O przemocy wobec kobiet* – kampania „Bezpieczeństwo NA JUŻ!”

Publish date: 27 listopada, 2024

O przemocy wobec kobiet* – kampania „Bezpieczeństwo NA JUŻ!”

Rozmowa Moniki Weryszko z dr hab. prof. UKEN Magdaleną Stoch na temat projektu “Safer Cities for Girls Poland” oraz kampanii „Bezpieczeństwo NA JUŻ!”

Co zainspirowało Państwa do przygotowania kampanii „Bezpieczeństwo NA JUŻ!”?

W miastach na całym świecie dziewczęta*, nastolatki* i młode kobiety* w całej swojej różnorodności codziennie doświadczają różnych form przemocy ze względu na płeć. Takie doświadczenia ograniczają ich prawa, wolność oraz poczucie autonomii. Plan International od lat realizuje programy promujące bezpieczeństwo dziewcząt* i nastolatek* w przestrzeni miejskiej. W ramach tych działań nawiązano współpracę z Fundacją Juniper, a pod koniec 2023 roku wspólnie uruchomiono projekt Safer Cities for Girls Poland. Celem inicjatywy jest zidentyfikowanie problemów związanych z bezpieczeństwem, z którymi borykają się dziewczęta* i młode kobiety* w Polsce.

Zgodnie z badaniem przeprowadzonym przez Polskie Towarzystwo Prawa Antydyskryminacyjnego (PTPA) w 2022 roku, ponad 90% respondentek doświadczyło molestowania w miejscu pracy, a 19,9% było narażonych na takie zachowania więcej niż 10 razy. Dla wielu kobiet molestowanie stanowi stały element życia zawodowego. Jeśli chodzi o przemoc ze względu na płeć w Internecie, badania opublikowane w 2024 roku wskazują, że 39% internautek mieszkających w Polsce doświadczyło cyberprzemocy, a 64% zaobserwowało przemoc skierowaną przeciwko innym kobietom. Uczestniczki projektu Safer Cities for Girls* Poland również zwracały uwagę, że regularnie odczuwają brak bezpieczeństwa w przestrzeni publicznej. Poczucie zagrożenia wynikało często z ich płci, dyskryminacji oraz nierównych relacji władzy między mężczyznami i kobietami. Dziewczęta* i młode kobiety* wyrażały frustrację, że muszą osobiście dbać o swoje bezpieczeństwo, ponieważ brak jest systemowych działań na poziomie miejskim, które mogłyby to zapewnić.

Prawie 90% dziewcząt* i młodych kobiet* uczestniczących w projekcie apeluje do władz publicznych o poważne zajęcie się problemem braku bezpieczeństwa w przestrzeni publicznej. Wzywają one także do wprowadzenia rozwiązań, które pozwolą na uniknięcie obwiniania ofiar za przemoc, groźby i molestowanie, których doświadczają. Dziewczęta* i młode kobiety*, w całej swojej różnorodności, pragną swobodnie poruszać się po przestrzeni publicznej, nie obawiając się molestowania, zastraszania czy przemocy.

Na czym polega kampania? Co jest jej celem?

Kampania jest odpowiedzią na rosnącą frustrację społeczną oraz pilną potrzebę podjęcia zdecydowanych działań przez instytucje publiczne, władze lokalne, organizacje pozarządowe i społeczności lokalne. Jej celem jest zmniejszenie przemocy w przestrzeni publicznej oraz poprawa jakości życia osób i grup szczególnie narażonych na przemoc, dyskryminację i wykluczenie społeczne.

Celem kampanii „Bezpieczeństwo NA JUŻ!” oraz projektu Safer Cities for Girls* jest również stworzenie dyskursu publicznego, w którym dziewczęta* i młode kobiety* mogą czuć się bezpieczne. Kampania podkreśla, że zapewnienie bezpieczeństwa nie jest wyłącznym zadaniem jednostek, ale obowiązkiem władz publicznych, które powinny wdrażać długofalowe i integracyjne programy bezpieczeństwa uwzględniające kryterium płci. Kluczowe cele to: promowanie równości i różnorodności, publiczne potępienie przemocy ze względu na płeć, opracowanie wielostronnych planów działania w konsultacji z młodymi kobietami*, edukacja w zakresie praw człowieka i przeciwdziałania przemocy, zwiększenie społecznego sprzeciwu wobec przemocy oraz zapewnienie dostępności dla osób z niepełnosprawnościami. Projekt angażuje społeczności lokalne, organizacje pozarządowe i decydentów, by wspólnie wypracować konkretne rozwiązania zwiększające bezpieczeństwo i równość w miastach, z korzyścią dla wszystkich mieszkańców.

W ramach kampanii realizowany jest również program „Safer Cities for Girls” – jakie są jego założenia i dlaczego jest on ważny?

Projekt Safer Cities for Girls Poland, którego częścią jest kampania, realizowany jest przede wszystkim w Warszawie i Krakowie. Koncentruje się na badaniu różnorodnych doświadczeń dziewcząt* i młodych kobiet* w przestrzeni publicznej. Szczególną uwagę poświęca grupom marginalizowanym, takim jak mniejszości etniczne i kulturowe, osoby z doświadczeniem migracyjnym i uchodźczym, osoby ze społeczności LGBTQI+, osoby z niepełnosprawnościami oraz dziewczęta i młode kobiety* o innym niż większość kolorze skóry. Projekt opiera się na aktywnej metodologii partycypacyjnej, której celem jest bezpośrednie wysłuchanie głosów dziewcząt* i młodych kobiet*. Kluczowe jest nie tylko zrozumienie ich obaw i doświadczeń związanych z bezpieczeństwem w przestrzeni publicznej, ale także uwzględnienie ich priorytetów i zaleceń dotyczących skutecznych sposobów radzenia sobie z tymi trudnymi i powszechnymi wyzwaniami.

Warto podkreślić, że w naszej komunikacji gwiazdka (*) oznacza uwzględnienie szerokiego spektrum osób, które mają doświadczenie socjalizacji i życia jako dziewczyny/kobiety*, a także osób identyfikujących się jako dziewczęta*/kobiety*, w tym osób transpłciowych i niezgodnych z normami płciowymi (gender non-conforming).

Czy i w jaki sposób można włączyć się w działania kampanii?

Do kampanii „Bezpieczeństwo NA JUŻ!” można dołączyć na wiele sposobów, angażując się zarówno online, jak i lokalnie. W mediach społecznościowych warto udostępniać przygotowane materiały, takie jak infografiki czy plakaty, aby zwiększać świadomość na temat przemocy wobec dziewcząt* i kobiet*. Polecamy naszą stronę: bezpieczenstwonajuz.pl.

Możliwe jest także zamówienie specjalnych wlepek kampanii i ich dystrybucja w lokalnej społeczności, a więc wspieranie przekazu kampanijnego. Instytucje mogą promować kampanię, eksponując materiały w widocznych miejscach, takich jak biura, szkoły czy urzędy.

Władze publiczne mogą skutecznie zwiększać bezpieczeństwo dziewcząt* i młodych kobiet*, podejmując działania na wielu poziomach. Mogą (i powinny) wdrożyć politykę zerowej tolerancji dla przemocy ze względu na płeć, publicznie potępić takie zachowania oraz opracować długofalowe programy bezpieczeństwa uwzględniające kryterium płci. Kluczowe jest tworzenie wielostronnych planów działania we współpracy z dziewczętami* i młodymi kobietami*, szczególnie z grup marginalizowanych, aby uwzględnić ich realne potrzeby. Niezbędne jest wspieranie edukacji społecznej na temat przeciwdziałania przemocy i promowania równości płci, zarówno w systemie edukacyjnym, jak i poprzez kampanie społeczne. Władze powinny również zwiększyć dostępność przestrzeni publicznych dla osób z niepełnosprawnościami oraz rozwijać mechanizmy zgłaszania przypadków przemocy, zapewniając skuteczne reakcje odpowiednich służb. Ważnym elementem jest promowanie społecznego sprzeciwu wobec przemocy, np. poprzez widoczne kampanie w przestrzeni publicznej, które uświadamiają społeczeństwu wagę problemu i zachęcają do reagowania. Władze mogą także wspierać lokalne inicjatywy poprzez finansowanie i organizacyjne wsparcie działań na rzecz przeciwdziałania przemocy oraz tworzenia bezpiecznych przestrzeni dla wszystkich.

W jaki sposób biznes może przyłączyć się do akcji?

Firmy mogą finansować inicjatywy zwiększające bezpieczeństwo w przestrzeni publicznej, takie jak lokalne projekty społeczne czy kampanie edukacyjne promujące równość płci i przeciwdziałanie przemocy. Warto również angażować się w działania informacyjne, na przykład poprzez umieszczanie materiałów kampanii w przestrzeniach biurowych lub na platformach komunikacyjnych firmy. Pracodawcy/pracodawczynie mogą organizować szkolenia dla swoich pracowników i pracownic na temat przeciwdziałania przemocy ze względu na płeć, zarówno w miejscu pracy, jak i poza nim. Biznes może także wspierać kampanię, udostępniając swoje zasoby, takie jak przestrzenie na spotkania, usługi marketingowe czy technologie, które pomogą zwiększyć zasięg akcji. Dodatkowo, włączając polityki równościowe w struktury organizacyjne, firmy mogą dawać przykład, jak budować środowiska pracy wolne od dyskryminacji i przemocy, stając się aktywnym sojusznikiem w walce o bezpieczniejsze i bardziej inkluzywne przestrzenie publiczne.

Pod koniec listopada kampania „Bezpieczeństwo NA JUŻ!” dołącza do globalnej inicjatywy „16 Dni Akcji Przeciwko Przemocy ze względu na Płeć” (kampania16dni.pl). W ramach tej kampanii, odbywającej się od 25 listopada do 10 grudnia 2024 roku, szczególny nacisk kładzie się na wzmacnianie kolektywnych, kobiecych działań oraz budowanie bezpiecznych przestrzeni publicznych. Przedsiębiorstwa mogą wspierać promocję kampanii, eksponując jej materiały w swoich lokalach lub na platformach komunikacyjnych, i włączać polityki równościowe do swoich struktur organizacyjnych.

Do kampanii 16 Dni Przeciwko Przemocy ze Względu na Płeć można również dołączyć, podejmując konkretne kroki na rzecz zwiększenia świadomości i działań w swoim otoczeniu. Pierwszym krokiem jest edukacja – warto zapoznać się z podręcznikiem WAVE do prowadzenia kampanii i rzecznictwa dla młodych aktywistek (https://bezpieczenstwonajuz.pl/zostan-aktywistka/), który oferuje praktyczne wskazówki dotyczące skutecznego działania. Następnie warto zrozumieć skalę problemu, analizując wyniki badań na temat bezpieczeństwa dziewcząt* i młodych kobiet* w miastach oraz zalecenia dla władz (https://bezpieczenstwonajuz.pl/zmien-swoja-instytucje/). Można wspierać zmiany, przesyłając raport lokalnym decydent(k)om, by uwzględnili te rekomendacje w swojej pracy. Kolejnym krokiem jest działanie lokalne, na przykład zorganizowanie spaceru eksploracyjnego, by ocenić bezpieczeństwo w swojej okolicy. Scenariusz takiego spaceru, gotowy do wykorzystania, jest dostępny online. Każdy z tych kroków przyczynia się do budowania bezpieczniejszego i bardziej równościowego społeczeństwa. Zapraszamy na stronę kampanii bezpieczenstwonajuz.pl

fot. Klaudyna Schubert

dr hab. prof. UKEN Magdalena Stoch

wykładowczyni Uniwersytetu Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie, Specjalistka ds. Rzecznictwa i Członkini Zarządu fundacji Juniper. W latach 2019–2021 sprawowała funkcję Pełnomocniczki Rektora ds. Równego Traktowania, odpowiadając za rozwój i wdrażanie strategii równościowej na poziomie instytucjonalnym. W latach 2020–2024 pełniła rolę Zastępczyni Dyrektora Instytutu Filologii Polskiej, nadzorując jakość kształcenia, rekrutację i promocję. Specjalizuje się w badaniach nad mediami, kulturą oraz literaturą, łącząc pracę akademicką z działalnością społeczną i rzeczniczą. Ekspertka w zakresie zarządzania projektami, edukacji wyższej oraz promocji równości i zrównoważonego rozwoju. Doświadczona w budowaniu strategii organizacyjnych, współpracy międzysektorowej oraz rozwijaniu inicjatyw społecznych na styku nauki, kultury i edukacji. Aktywna badaczka, która łączy pracę naukową z misją społeczną.