Przemoc w rodzinie to nie Twój biznes
DE&IZachowania negatywne

Filtruj:

Miesiąc
Tematyka

Przemoc w rodzinie to nie Twój biznes

Data publikacji: 5 grudnia, 2023

Przemoc w rodzinie to nie Twój biznes

Przemoc to nie zawsze siniaki i poszarpane ubranie ani noc spędzona na izbie przyjęć. Przemoc psychiczna łączy się często z ekonomiczną, emocjonalną, seksualną i fizyczną. Badania pokazują, że ok. 75% osób, które doświadczyły przemocy, doświadczyło tzw. poliwiktymizacji, czyli przemocy wielokrotnej, przejawiającej się w stosowaniu jej różnych form.

Według Międzynarodowej Organizacji Pracy doświadczenie przemocy domowej ma wpływ na funkcjonowanie osoby, która jej doświadcza albo jest świadkiem w miejscu pracy. Dzieje się tak m.in. wtedy, gdy osoby doświadczające przemocy są śledzone, zastraszane, nękane, kontrolowane przez partnerki lub partnerów w taki sposób, aby uniemożliwić opuszczenie domu, albo odbierane są im dokumenty, telefon, pieniądze, co często uniemożliwia dotarcie do pracy. Przemoc domowa powoduje również duży stres i poziom lęku, który ma wpływ na zdolność do pracy osoby doświadczającej przemocy. Miejsce pracy bywa jedynym bezpiecznym miejscem dla osoby doświadczającej przemocy. Z drugiej strony, przy braku rozwiązań wspierających bezpieczeństwo psychologiczne osób pracujących, może być miejscem doświadczania stresu związanego z tym, że skrywany sekret wyjdzie na jaw.

Co możesz zrobić, aby wesprzeć w organizacji osoby doświadczające przemocy?

  1. Pamiętaj, że przemoc to nie tylko przemoc fizyczna i bądź uważna_ny na różne sygnały, które choć nie muszą, to mogą wskazywać na to, że ktoś doświadcza przemocy – widoczne siniaki i zranienia, zgłaszanie nieobecności w pracy na ostatnią chwilę, agresywne lub obraźliwe komentarze “w tle” podczas wideokonferencji, unikanie wspólnych wyjść czy wyjazdów integracyjnych, wciąż ta sama garderoba, spadek produktywności, obniżona motywacja, izolowanie się, zdystansowanie.

  2. Dowiedz się, czy w organizacji, w której pracujesz są przyjęte rozwiązania wspierające osoby doświadczające przemocy albo znajdujące się w sytuacji kryzysowej, czy organizowane są szkolenia i warsztaty na temat efektywnych form wsparcia osoby w kryzysie lub doświadczającej przemocy, a także czy organizacja zapewnia wsparcie psychologiczne.

  3. Zaproponuj zorganizowanie warsztatów na temat rozpoznawania sygnałów świadczących o tym, że ktoś może doświadczać przemocy, jak mądrze udzielać wsparcia oraz gdzie szukać pomocy.

  4. Umawiaj regularne spotkania 1:1 – jeśli zauważysz zmiany w zachowaniu, nie krępuj się i zapytaj czy są jakieś zewnętrzne przyczyny złego samopoczucia lub pogorszenia wyników pracy. Możesz bezpiecznie zapytać, czy ktoś korzysta ze wsparcia, czy jest z tą osobą ktoś, przy kim ta osoba czuje się bezpiecznie, czy i jakiej formy wsparcia potrzebuje.

Więcej na ten temat znajdziesz w artykule “Przemoc wobec kobiet – jak organizacja może pomóc osobie doświadczającej przemocy?”.

Nie mów nikomu, co się dzieje w domu

Jeśli osoba, z którą współpracujesz powie Ci, że doświadcza przemocy, pamiętaj o obowiązującej zasadzie poufności. Wyjątkiem są sytuacje, w których zagrożone jest ludzkie życie lub zdrowie, które zgłaszasz do HR, możesz też zgłosić je na policję lub pogotowie. Organizacja powinna dysponować specjalną procedurą reagowania w sytuacji przemocy lub innej sytuacji kryzysowej. Na jej podstawie, wspólnie z osobą zgłaszającą doświadczanie przemocy omów optymalną formę wsparcia oraz środki bezpieczeństwa i rozwiązania, w tym o charakterze wsparciowym, które zapewni organizacja, np.:

  • uzgodnienie, czy i co powiedzieć osobom z zespołu, w jaki sposób organizacja powinna zareagować, jeśli osoba stosująca przemoc skontaktuje się lub odwiedzi miejsce pracy,
  • zmianę miejsca pracy, godzin pracy i zadań, np. tymczasowe przeniesienie do pracy w innej lokalizacji firmy,
  • bezpieczne miejsce parkingowe, być może także odprowadzanie i przyprowadzanie z parkingu przez dedykowane osoby
  • bezpieczeństwo w podróży do i z pracy, w tym zapewnienie bezpośredniego dojazdu umożliwiającego dotarcie do i z pracy,
  • zmianę sprzętu komputerowego, telefonicznego, adresu e-mail lub przekierowanie połączeń i wiadomości e-mail na adres innej osoby z zespołu,
  • zapewnienie, że osoba pracująca nie musi pracować sama lub w odizolowanym pomieszczeniu,
  • jeśli osoba pracująca wykonuje swoje obowiązki zdalnie, należy zadbać o codzienny kontakt,
  • umówienie bezpiecznego sygnału, hasła, które spowoduje natychmiastowe powiadomienie policji,
  • powiadomienie recepcjonisty lub recepcjonistki oraz ochrony o możliwości pojawienia się w miejscu pracy osoby stosującej przemoc i uzgodnienie sposobu reagowania w takiej sytuacji,
  • prowadzenie rejestru wszelkich incydentów, np. wydzwanianie do osoby doświadczającej przemocy,
  • wypracowanie dogodnej formy przekazywania wynagrodzenia, jeśli sytuacja tego wymaga albo rozważenie udzielenia wsparcia finansowego, jeśli jest to adekwatne do potrzeb (np. pilna potrzeba zapewnienia mieszkania),
  • wsparcie psychologiczne dla osoby pracującej (być może także rodziny), a jeśli to adekwatne i możliwe, także prawne albo doradcy finansowego,
  • sposób aktualizacji wypracowanych rozwiązań tak, by je dostosować do zmieniających się potrzeb osoby doświadczającej przemocy.

W sytuacji wspierania osób doświadczających przemocy warto poznać także zachowania, których lepiej unikać, chcąc efektywnie wychodzić naprzeciw potrzebom osoby doświadczającej przemocy. Ważne jest zatem, by:

  1. Nie oceniać. Stereotypowe postrzeganie osoby doświadczającej przemocy, nieuświadomione nastawienia przekazywane za pomocą języka ocennego, wartościującego, weryfikującego hipotezy może być retraumatyzacją, która nie jest zależna od Twoich dobrych intencji.

  2. Nie komentować. Twój komentarz może sprawić, że osoba doświadczająca przemocy straci poczucie bezpieczeństwa. W zamian podziękuj za zaufanie.

  3. Nie nazywać ofiarą. Określenia „sprawca” i „ofiara” szybko przylegają do osób i uruchamiają stereotypy oraz nieświadome nastawienia, które z pewnością nie pomogą w odbudowaniu poczucia wpływu i poczucia własnej wartości.

  4. Nie zostawiać samej sobie. Dopytaj, czego osoba zgłaszająca, że doświadcza przemocy, potrzebuje w krótszym i dłuższym okresie czasu. Wypróbuj listę zaproponowaną w punkcie powyżej.

  5. Nie decydować zamiast. Fakt, że ktoś doświadcza przemocy w rodzinie nie oznacza, że stracił możliwość decydowania o sobie. Pamiętaj, że wszelkie decyzje dotyczące tej osoby i wiążące się z doświadczeniem przez nią przemocy powinny być z tą osobą uzgadnianie, może ona wybrać, z jakich rozwiązań proponowanych przez pracodawcę chce lub nie chce skorzystać.

Źródła:

  1. Jamie Phillips, Rakshitha Arni Ravishankar, Why Family and Domestic Violence Is a Workplace Issue, https://hbr.org/2023/01/why-family-and-domestic-violence-is-a-workplace-issue (data dostępu: 4 grudnia 2023 r.)
  2. Moya Crockett, ‘Domestic abuse isn’t your business? Yes it is’: the push for employers to do more to protect their staff, https://www.theguardian.com/society/2023/jun/30/domestic-abuse-support-in-the-workplace (data dostępu: 4 grudnia 2023 r.)
  3. Jane Pillinger, Domestic violence in the workplace, https://osha.europa.eu/sites/default/files/Domestic-violence-in-the-workplace_en_0.pdf (data dostępu: 4 grudnia 2023 r.)
  4. Kampania “16 dni akcji przeciwko przemocy ze względu na płeć”, Przemoc – podstawowe informacje, https://kampania16dni.pl/zasoby-edukacyjne/przemoc-podstawowe-informacje/ (data dostępu: 4 grudnia 2023 r.)

Monika Weryszko

Specjalizuje się w planowaniu i realizowaniu kampanii promocyjnych online i offline oraz w organizowaniu eventów (również międzynarodowych).

Dominika Sadowska

Ekspertka z obszaru polityki i prawa antydyskryminacyjnego, inicjatorka i założycielka Divercity+. Certyfikowana mediatorka specjalizująca się w sporach i konfliktach DE&I i zachowaniach negatywnych w środowisku pracy.